چگونه یک خودآموز موثر باشیم؟

آن گاه که رفتن به کلاس درس برای یادگیری چیزی دشوار یا غیر ممکن جلوه می‌کند، خود آموزی به شدت به کار انسان میآید. شیوه‌ای که هر شخص آن را به کار بگیرد می‌تواند خود او معلم خود قرار گیرد. بنا به دلایلی که وجود دارد این شیوه باید بیشتر از تمام شیوه‌های دیگر برای یادگیری تاثیرگذار باشد. چرا که بهترین شخص در شناسایی توانمندی ها و همین طور برای مشوق ها و انگیزه دادن به انسان، خود شخص است و می‌تواند به خودآموز موثر تبدیل شود.

اما اگر اطلاع نداشته باشید که چطور از اطلاعات در خود آموزی بهره ببرید ، با شکست روبه رو خواهید شد. به همین خاطر قصد داریم در این مطلب شیوه‌هایی را که به ما خودآموز موثر شدن کمک خواهد کرد را معرفی کنیم.

خودآموز موثر

خودآموزی یک فرایندی در جهت یادگیری می‌باشد که در این فرایند یادگیرنده و یاددهنده تنها یک شخص هستند…. آن هم خود شخص است که با انجام روش‌های مربوطه تبدیل به خودآموز موثر خواهد شد.

این شیوه آموزشی، از نظر اقتصادی هم کاملا مقرون به صرفه می‌باشد و یادگیرنده در این سبک آموزشی آزادی کامل در انتخاب موضوع درس، زمان یادگیری و محل آموزشی و انگیزشی خود خواهد داشت. کلاس‌های آموزشی و بقیه اقدامات و فعالیت‌های اجتماعی هم به عنوان مکملی برای خودآموزی می‌توانند قرار گیرند. خیلی از کسانی که به خودآموزی پرداخته‌اند راهنمایی‌های کافی و ضروری را از کارشناسان و متخصصان، دوستان، خانواده و … دریافت نموده‌اند و با انجام ان ها تبدیل به خودآموز موثر شده اند.

باید باور داشت در عصر و زمانه‌ای که هستیم که کم کم آموزش‌های حضوری کمتر خواهد شد. آموزش‌های اینترنتی و آموزش‌هایی که به شیوه خود آموزی هستند جایگزین کلاسهای حضوری شده است. امروزه علم  و یادگیری به سویی رفته که به افراد آموزش گیرنده، روش آموختن را یاد می‌دهند. شناخت روش کار مغز در هنگام یادگیری و این طور مواردی را به انسان یاد می‌دهند.

قدمهای خودآموز موثر در یادگیری

یادگیری شناختی انسان مطابقه با نظریه بلوم، دارای شش سطح است. برای این که در این زمینه هم اطلاعات بیشتری داشته باشید میتوانید به بقیه مقالات ما در سایت که در این موضوع اختصاص دارد مراجعه کنید.

سطوح پایین برای یادگیری حفظ نمودن طوطی وار مطالب بود. و بالاترین شیوه یادگیری و شناخت، ابداع می‌باشد.

ابداع نمودن  به این معنی است که انسان اینقدر یک مطلب را یاد گرفته باشد که بر همه قسمت‌های آن مسلط باشد. در یک مرحله پایین تر ما ارشیابی را بیان کردیم که مقایسه کردن دو چیزی که یاد گرفته اید. بهتر است با تغییر دادن هرم سطوح شناختی بلوم، یک مرتبه دیگر در موضوع خود آموزی در یادگیری، یک نگاه به این مسئله داشته باشیم.

مطابق با هرم

کمترین نگرش را در بخش به یاد سپردن داشتیم. دلیل فراموشی خیلی از مطالب و کتابها همین چیز می‌باشد. در خیلی از موارد ما انسان ها یادگیری را با از حفظ نمودن مطلب اشتباه گرفته ایم. حفظ نمودن تنها یک مسئله، بدون فکر و درک آن مسئله، یادگیری خیلی سطحی می‌باشد. اما هر اندازه که انسان عمیق تر می‌شود، به تفکر با سطح بالاتر خواهد رسید.

این چیز با تمرکز بر یک موضوع که در حال یادگیری آن می‌باشیم اتفاق خواهد افتاد. هر اندازه تفکر انسان عمیق تر باشد، تمرکز انسان هم بیشتر خواهد بود و گذاشتن وقت بیشتر، سبب عمیق تر شدن سطح یادگیری انسان خواهد شد.

با توجه به مطالبی که برای سطوح شناختی بیان شد و مواردی دیگری که در این باب است میتوانیم مراحل را به این صورت بخش بندی نماییم:

سطح شناختی1 خودآموز موثر: بخش دانش

این سطح در یادگیری هنگامی رخ خواهد داد که ما در اموزش به دنبال تعریف ها باشیم. شاید تعریف ها را از بر نماییم یا این که صرفا آن ها بخوانیم که اطلاع داشته باشیم.

در رابطه با چیزی یا راه حلی کنجکاو خواهیم شد و از یک فردی سوال می‌کنیم یا این که داخل گوگل جستجو می‌نماییم. این کارها در حقیقت شروع خود آموزی می‌باشند. اما نباید برای ادامه دادن یادگیری به این مرحله اکتفا نمود.

شاید تا کنون برای شما هم این اتفاق رخ داده باشد که یک کتاب درسی را خوانده و امتحان مربوط به این کتاب را با نمره بالا پاس کرده باشید. بعد از این که تقریبا یک هفته گذشت چیزی غیر از نام کتاب یاد شما نباشد. این یعنی حفظ طوطی وار….

سطح شناختی2 : بخش فهمیدن

در این مرحله گفتیم که هرگاه دانش آموز و یادگیرنده، محتوایی را آموخته و ان به زبان خود و نه به همان صورت که حفظ طوطی وار کرده بیان نماید. یعنی آن چیز را به زبان خود دانسته و درک کرده است. در این جا خود شخص برای خودش مساله را شفاف سازی خواهد کرد.

سطح شناختی3: بخش به کار بستن

در این مرحله هر مطلبی که تا به امروزه با  خود آموزی داخل کتابها و مقالات مطالعه کرده‌ایم به کار خواهیم برد. آموزش‌هایی که مربوط به آشپزی است یا اموزش‌های ورزشی که از اینستاگرام یاد گرفته‌ایم را انجام خواهیم داد.

سطح شناختی4: بخش تحلیل کردن

هنگامی که مطلب را تحلیل خواهیم کرد در حقیقت میگذاریم آموزش ما ته نشین گردد. شاید فایل صوتی یا آموزشی را مشاهده کرده اید که استاد آموزش دهنده یا کسی که مطلب را نوشته بگوید: الان از خود این توقع را نداشته باشید. الان این مطلب را متوجه شده اید. شما باید کم کم اجرایی کنید و در رابطه با آن تحلیل نمایید.

سطح شناختی5: بخش ارزشیابی

در این قسمت از شخصی که به دنبال این است که خودآموز موثر باشد درخواست می‌شود که همه اطلاعاتی که فراگرفته است را به صورت یک جا به ذهن بسپارد و به تحلیل و قضاوت نمودن و مقایسه کردن این اطلاعات بپردازند. در اینجا مناسب است برای بررسی نمودن این که آیا این موضوع را درست فهمیده‌ایم یا نه از خود امتحان بگیریم.

سطح شناختی6: بخش ترکیب کردن- ابداع

اگر  شما آموزشی دیدید و در پرتوی آن توانستید چیز جدیدی را خلق کنید که تا کنون در این علم وجود نداشته شما به آخرین مرحله از مراحل خودآموزی رسیده اید.

سخن پایانی

در این نوشته به این موضوع پرداختیم که چگونه یک خودآموز موثر باشیم؟ بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند به جای این که وارد کلاس‌های حضوری شوند که هزینه مالی و هزینه وقتی زیادی دارند یک علم یا مهارت را به صورت خودآموز یاد بگیرند برای همین نیاز است که آن چه برای خودآموزی نیاز است را ابتدا یادبگیرند.